محققان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و دانشگاه تبریز در یک پژوهش آزمایشگاهی موفق شدند به کمک یک نانوذره طبیعی و روغن ذرت، کارایی بستهبندی مواد غذایی را بهبود بخشند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، بستهبندی عبارت است از هنر و علم آمادهسازی مواد غذایی برای انبار کردن و در نهایت فروش. بستهبندی باید تا حد امکان ساده و ارزان باشد، ضمن اینکه اهداف اولیه بستهبندی یعنی خاصیت حفاظتی و جذابیت را نیز دارا باشد.
از آنجایی که بخش عظیمی از ماده تشکیلدهنده بستهبندیها را مواد غیر تخریب پذیر تشکیل میدهند، بخش مهمی از زبالهها و آلایندههای زیستمحیطی را بستهبندی مواد غذایی تشکیل میدهند.
امروزه مطالعات گستردهای در جهت کاربرد مواد زیستتخریبپذیر بهعنوان مواد اولیهی بستهبندی مواد غذایی صورت گرفته است. بااینوجود کماکان تلاش برای بهبود کارایی آنها ادامه دارد.
ثمر صحرایی، دانشجوی مقطع دکترای تخصصی علوم و صنایع غذایی، و محقق این طرح از پروتئینها، کربوهیدراتها و لیپیدهای خوراکی بهعنوان منابع تولید بستهبندیهای زیستتخریبپذیر یاد کرد و افزود: یکی از مهمترین پروتئینهای خوراکی ژلاتین است که به علت خواص بافتی مناسب بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
وی افزود: اما یکی از عیوب بزرگ آن این است که بخار آب بهراحتی به درون آن نفوذ میکند و این موضوع استفاده از آن را با محدودیت جدی مواجه کرده است؛ در طرح حاضر با استفاده از نانوذراتی با خاصیت ضدمیکروبی و همچنین روغن ذرت سعی شده تا خواص فیلم ژلاتینی بهبود داده شود.
وی ادامه داد: با اضافه کردن نانوذرات ضدمیکروبی، علاوه بر اینکه خاصیت ضدباکتری به فیلم القا شد، خواص مکانیکی و حرارتی فیلم بهبود پیدا کرد. همچنین روغن ذرت باعث شد تا مقاومت فیلم در برابر نفوذ بخارآب افزایش پیدا کند.
صحرایی خاطر نشان کرد: نانوذرات ضد میکروبی که در این طرح مورد استفاده قرار گرفته است، نانوذرات کیتین هستند. کیتین در طبیعت به فراوانی در پوست حشرات، جانوران دریایی و قارچها وجود دارد.
به گفته وی، این ماده طبیعی به علت نامحلول بودن تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. اما تبدیل کیتین به نانوکیتین باعث میشود تا خواص مفید این ماده از جمله پرکنندگی بستر فیلمهای زیستتخریبپذیر، بهبود دهندگی خواص فیزیکی و اعمال خاصیت ضدمیکروبی آشکار شود.
این محقق ادامه داد: در طرح حاضر ابتدا امولسیونهای نانوکامپوزیتی متشکل از غلظتهای متفاوتی از ژلاتین، روغن ذرت و نانوکیتین تهیه شد و سپس خواص فیزیکی، حلالیت، آبگریزی، نفوذپذیری بخارآب و همچنین خواص مکانیکی، فیزیکی و حرارتی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت.
صحرایی عنوان کرد: نتایج آزمونها نشان دادند که حضور ۲۰ گرم از روغن ذرت در فیلم نانوکامپوزیتی موجب شده است تا فیلم بستهبندی زیست تخریب پذیر با خواص فیزیکی و مکانیکی قابلقبول به دست آید.
وی تاکید کرد: این بستهبندیها از خاصیت تخریب پذیری برخوردار هستند و درصورتیکه به مقیاس صنعتی برسند، میتوان امیدوار بود حجم بالایی از آلودگیهای زیستمحیطی حذف گردد.
این تحقیقات حاصل تلاشهای ثمر صحرایی- دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری- دکتر جعفر محمدزاده میلانی- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری- دکتر بابک قنبرزاده- عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز- و دکتر حامد همیشه کار- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تبریز- است.
نتایج این کار در مجله LWT - Food Science and Technology با ضریب تأثیر ۲.۳۲۹ (جلد ۷۶، سال ۲۰۱۷، صفحات ۳۳-۳۹) منتشر شده است.
فامیلا در سال ۱۳۸۴ با هدف تکمیل سبد خانوار مشتریان ثبت گردید و با تولید انواع ماکارونی وارد عرصه مواد غذایی شد و به تدریج محصولاتی چون رب گوجه فرنگی، تن ماهی، سس کچاپ، روغن زیتون، سرکه سیب و دانه زیتون را به سبد غذایی خود اضافه کرد.