آداب و رسوم و مجموعه چیزهایی که تحت عنوان سنت در جهان معروف شده است؛ آنقدر برای جهانیان اهمیت پیدا کرده که حالا تحت عنوان «میراث معنوی» برای آن کنفرانس بینالمللی برگزار میشود. (آخرین نمونه از این کنفرانسها همین چند روز پیش در اصفهان برگزار شد) در این شرایط چه خوب است که این آداب و رسوم را هم برای حفظ سنتهای نیکو و هم برای بالابردن اطلاعات عمومی یاد بگیریم.
صد البته که هنگام سفر نیز رعایت این سنتها از ما خواسته خواهد شد و اولین گام رعایت، دانستن این قواعد است. اماسان در مطلبی به عادت عجیب غذایی در جهان پرداخته است، این عادتها و آداب را در ادامه مرور کردهایم؛
اولین عادت عجیب غذایی به کشور ژاپن برمیگردد. در ژاپن از آنجا که در یکی از مراسم مربوط به خاکسپاری فرد از چوبهای غذای او استفاده میشود؛ نباید از چوب برای کشیدن غذا استفاده کرد زیرا این کار نوعی بیاحترامی به اوست. در مورد این چوبهای غذاخوری خوب است این را بدانید که گذاشتن آنها به شکل عمودی در غذای یک رستوران بهعنوان بیاحترامی به مالک به حساب میآید و در چین اگر آنها را به سمت مردم بگیرید؛ به آنها بیاحترامی کردهاید.
سنت خوبی که در کرهجنوبی هست و البته در قدیمالایام در ایران هم رایج بوده این است که قبل از نشستن بزرگترین فرد بر سر میز یا سفره، کسی نباید غذا خوردن را آغاز کند. این قاعده شاید در جهان امروز که خانوادهها حتی کمتر کنار هم جمع میشوند و هر کس غذای خود را سریع میخورد تا به کارش برسد، باعث تعجب باشد. البته قاعده دیگر غذاخوردن در این کشور این است که اگر بزرگتری به شما نوشیدنی تعارف کرد آن را دودستی بگیرید.
باز هم بشنوید از آسیای شرقی. در تایلند، اگر از یک چنگال برای غذا خوردن استفاده کنید؛ کارتان نوعی بیادبی است. چرا؟ چون کاربرد چنگال در این کشور ریختن غذا در قاشق است و از این رو اگر چنگال در دهانتان باشد یعنی یک کار غیر مرسوم انجام دادهاید.
در بریتانیا سوپ باید از طرفی که قاشق در آن قرار گرفته، خورده شود. همچنین اگر میخواهید به میزبانتان بگویید میزان سوپی که میل کردید برای شما کافی است باید هم قاشق و هم کاسه را دور از خود به صورت کج بگذارید.
در کشورهای عربی، باید مراقب باشید از کدام دست خود برای غذا خوردن استفاده میکنید. از آنجا که دست چپ برای تطهیر در دستشویی مورد استفاده قرار میگیرد؛ دست تمیزی برای غذا خوردن به حساب نمیآید و از اینرو باید از دست راست خود برای خوردن غذا استفاده کنید.
اما در شیلی شرایط به نحوی است که اصلا موضوع کدام دست اهمیت ندارد. در این کشور، غذا خوردن فقط با کارد و چنگال تعریف شده است، از اینرو اگر از دست خود برای غذا خوردن استفاده کنید یک رفتار غیرمعمول و خلاف عرف انجام دادهاید.
در ایتالیا یک رسم عجیب وجود دارد. مردم این کشور که به عاشقان غذا معروف هستند و غذاهای دوستداشتنی چون پیتزا و ماکارونی را به دیگر نقاط جهان معرفی کردند، رسم دارند در دفعه اولی که غذا به آنان تعارف میشود دعوت را قبول نکنند، اما اگر غذا برای بار دوم به آنها تعارف شد، حتما باید این دعوت مورد قبول واقع شود وگرنه ممکن است دلخوری و ناراحتی پیش بیاید. البته رسم دیگر عجیب غذایی در ایتالیا این است که اگر پنیر اضافی از میزبان درخواست کنید، مثل این است که به او توهین کرده باشید.
در تانزانیا، کشور آفریقایی، یک رسم واقعا عجیب وجود دارد. در حالی که همه مردم جهان در فکر بهموقع رسیدن در قرارهایی مثل شام هستند؛ در تانزانیا اگر برای شامی که دعوت شدید بهموقع برسید؛ میزبان خود را آزرده خواهید کرد. برای اینکه مودب باشید باید 20 دقیقه دیرتر به قرارهای شام خود به این کشور بروید.
در فرانسه، خوردن وعدههای غذایی بهعنوان یک کار جدی در برنامه روزانه فرد دیده میشود. در این میان، ناهار بهعنوان یک کار تفریحی مهم به حساب میآید و بنابراین اگر در خوردن وعدههای غذایی خود عجله کنید، رفتار مودبانهای انجام ندادهاید.
میشود به یک پدیده با دیدهای مختلفی نگاه کرد. در فرانسه، ژاپن و برخی دیگر از کشورها، تمیز کردن ظرف غذا به نوعی که در آن غذا نمانده باشد. به این معناست که شما از غذا خوردن خود لذت بردهاید. از آنسو در فیلیپین، کامبوج، مصر و برخی کشورهای دیگر، پاک کردن بشقاب این معنا را دارد که میزبان شما نتوانسته به اندازهای که دوست دارید به شما غذا بدهد. بنابراین قبل از پاک کردن بشقاب به معنای آن بین مردم دقت کنید.
این یکی دیگر واقعا عجیب است. در چین و هند، اگر بعد از خوردن غذا، از دستگاه تنفسیتان صدایی خارج شود (یا به ادبیات عامیانه، آروغ بزنید) نشان دادهاید که از میزان و کیفیت غذایی که خوردید راضی هستید. البته به نظر میرسد راههای بهتری هم برای نشان دادن این رضایت باشد!
در جامائیکا باور عمومی بر این است که اگر کودکی که هنوز نمیتواند صحبت کند مرغ بخورد، دیگر هرگز نخواهد توانست صحبت کند. اگر به این باورهای مردمی اهمیت میدهید یا اینکه دوست دارید به باورهای محلی اهمیت بدهید؛ بهتر است که در این کشور به نوزادتان غذاهای دیگری بدهید.
در قزاقستان، هیچوقت نباید از میزبان خود بخواهید فنجان چای شما را پر کند. میزبانها معمولا در این کشور، چای را تا نیمه پر میکنند و پر کردن یک فنجان به صورت کامل به این معناست که میزبان دوست دارد مهمانش هر چه سریعتر، خانهاش را ترک کند.
در مصر، حتی اگر نمکدان را از روی میز بردارید و آن را در غذای خود نریزید یعنی به آشپز توهین کردهاید. در آذربایجان هم ریختن غذا در نمک به معنای یک جر و بحث جدید است؛ درست مثل باز و بسته کردن قیچی در ایران.